Yerə 2 milyon il yağış yağdı: planeti tanınmaz dərəcədə dəyişdi
Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu inanılmaz rütubət dövrü planetin görünüşünü kəskin şəkildə dəyişib.
1970-80-ci illərdə arxeoloqlar təxminən 232 milyon il əvvəl əmələ gələn qədim qayalarda qeyri-adi çöküntü təbəqələri aşkar ediblər.
Şərqi Alp dağlarında bir qrup alim karbonatdakı silisium çöküntülərinin təbəqəsini tədqiq etdi. Eyni zamanda Böyük Britaniyada geoloq Alastair Raffell qırmızı daşın içərisində aşkar edilən qaya üzərində araşdırma aparırdı. Bu iki kəşf və daha sonra bir çox başqa kəşflər göstərirdi ki, təxminən 232 milyon il əvvəl Yer kürəsində davamlı yağışla müşayiət olunan quru dövr başlayıb.
Alimlər müəyyən ediblər ki, dinozavrların erasının lap əvvəlində onların sayı və müxtəlifliyi kəskin artdığı zaman 1-2 milyon il davam edən qeyri-adi yaş dövr olub. Məhz bu dövr dinozavrların və digər faunaların torpaqda üstünlük təşkil etməsinə imkan verən "tetikleyici" rolunu oynaya bilərdi.
Carnian Pluvial Hadisəsi və ya Karnian Pluvial Epizod planetdə rütubətin əhəmiyyətli dərəcədə artması səbəbindən baş verdi. Alyaskanın cənub-mərkəzindən və Britaniya Kolumbiyası sahilləri boyunca uzanan Wrangel vulkanik massivində vulkan püskürməsi nəticəsində yağıntıların artdığı görünür.
Tədqiqatın iştirakçısı Jacopo Dal Corso deyir: "Püskürmə, karbon qazı kimi inanılmaz miqdarda istixana qazları buraxdı və bu, planetdə istiləşmənin artmasına səbəb oldu".
O zaman super qitə Pangeya artıq mussonlara məruz qalmışdı. Dənizlər isindikcə onların üzərində daha çox rütubət toplanır, bu da quruda daha güclü mussonlara və güclü yağışlara səbəb olur.
Çox rütubətli bir dövr həyatın inkişafı üçün əlverişli deyil. Fakt budur ki, vulkan püskürmələri turş yağışları və istixana qazları yaradır ki, bu da şok istiləşməsi, bitki örtüyünün və münbit torpaqların məhv olması və okeanların turşulaşması nəticəsində sönməyə səbəb olur.
Buna görə də, bu hadisə nəticəsində bir çox növ məhv edildi. Ancaq hər şey bitəndə açıq-aydın qaliblər oldu.
Alimlər deyirlər: “Quruda bitkilərin və əsas ot yeyənlərin kütləvi şəkildə yox olmasından sonra dinozavrlar tez sağalıb, müxtəlifliyini genişləndirib və Cənubi Amerikadan bütün qitələrə yayıla biliblər”.
“Ola bilsin ki, bu, təkcə dinozavrlar dövrünün deyil, həm də müasir yer faunasını təşkil edən qalan əsas növlərin yaranmasına səbəb olan tarixin ən mühüm və sürətli hadisələrindən biri olub”, – tədqiqat müəllifləri yekunlaşdırıblar.
Unutmayın ki, dinozavrlar sürətli yaşayırdılar və çox vaxt gənc ölürdülər. Alimlər yeni araşdırmada planetimizdə indiyə qədər yaşamış ən böyük heyvanların ömrünü açıqlayıblar.
03 Comments
High Life tempor retro Truffaut. Tofu mixtape twee, assumenda quinoa flexitarian aesthetic artisan vinyl pug. Chambray et Carles Thundercats cardigan actually, magna bicycle rights.
Farm-to-table selfies labore, leggings cupidatat sunt taxidermy umami fanny pack typewriter hoodie art party voluptate cardigan banjo.
VHS Wes Anderson Banksy food truck vero. Farm-to-table selfies labore, leggings cupidatat sunt taxidermy umami fanny pack typewriter hoodie art party voluptate cardigan banjo.