İki fərqli insan növünün hibridi- DENNİ

Denni ləqəbli 90 000 yaşlı 13 yaşlı qızın qalıqları elmə məlum olan iki fərqli insan növünün yeganə hibrididir: Denisovalı və Neandertal. Denninin genomunun təhlili onun anası neandertal, atasının isə Denisovan olduğunu göstərir. 2010-cu ildə ilk dəfə müəyyən edilmiş homininlərin - Denisovalıların əvvəllər məlum olmayan populyasiyasının nümayəndələrinin formalaşması, mövcud olma vaxtı və mədəniyyəti problemləri ilə bağlı bu günə qədər ən dolğun araşdırma təqdim olunub. Qohumluğa gəlincə, bizə məlum oldu ki, mtDNA analizinə görə, müasir insanlarla Denisovalılar arasındakı fərq 385 nukleotid, Homo sapiens ilə Neandertallar arasındakı fərq isə 202 nukleotiddir. 

Tibet Baişiya mağarasında tapılan biri istisna olmaqla, hamısı Denisova mağarasında qazılmışdır. Bu saytın materiallarının tədqiqi göstərdi ki, Denisovalılar Altaylara təxminən 300 min il əvvəl gəliblər və görünür, yuxarı paleolitin əvvəllərində yox olublar. Rusiyanın Altay diyarının Soloneşenski rayonundakı Denisova mağarasının fraqment materialından, eləcə də 1980-ci ildə Çində, Tibet yaylasında tapılmış alt çənədən məlumdur. Məlum oldu ki, Denisovalılar bir çox cəhətdən neandertallara bənzəyirdi (məsələn, alçaq alın, çıxıntılı çənələr və böyük sinə), lakin onların özünəməxsus xüsusiyyətləri də var idi: məsələn, onların kəllə sümüyü daha geniş və diş tağları daha uzun idi.

Bununla belə, elm adamlarının son məlumatlarına görə, neandertallar Avropada 39,26-41,03 min il əvvəl tamamilə məhv olmuş, Pireney yarımadasında isə neandertallar ən geci 43 min il əvvəl məhv olmuşlar.