Marsda ölüləri qorumaq üçün istifadə edilən maddə həyat yarada bilər

Scientific Reports jurnalında dərc olunan tədqiqatın müəllifləri planetin su ilə örtüldüyü zaman Marsda həyat üçün zəruri olan molekulların əmələ gələ biləcəyi üsulunu təqdim edirlər. Bunun həqiqətən baş verib-vermədiyi və Marsda həyatın yaranmasına səbəb olub-olmadığı bilinmir. Bununla belə, bu araşdırma onu deməyə əsas verir ki, Qırmızı Planetdə həmişə yaşayış olmadığını söyləmək hələ tezdir.

Maye suyun olması həyatın mövcudluğu üçün ən vacib şərt hesab olunur və indi alimlər hesab edirlər ki, Marsda təxminən 200 milyon ildir həyat mövcud olub. Həmçinin həyatın yaranması üçün RNT üçün tikinti materialı kimi xidmət edə bilən üzvi birləşmələr lazımdır. Onların bəziləri artıq Marsın səthinə Yer səthindən daha tez-tez düşən meteoritlərdə tapılıb. Bu daşların kifayət qədər miqdarda üzvi birləşmələr təmin edə biləcəyi və ya Marsda həyatın görünməsi üçün artıq mövcud olub-olmadığı hələ dəqiq bilinmir.

Yeni araşdırmanın müəllifləri hesab edirlər ki, formaldehid Marsda həyatın yaranmasında mühüm rol oynaya bilərdi. Ölüləri diri saxlamaq üçün lazım olan bir maddə kimi daha çox tanınan H2CO molekulu, karbon qazı və su buxarının bir neçə aralıq mərhələsindən sonra Marsda ortaya çıxmış ola bilər.

Məlumdur ki, formaldehid suda həll olur və digər maddələrlə reaksiya verir. Alimlər hesab edirlər ki, Marsda su okeanı olanda bu okean tərəfindən udulmuş formaldehid molekulu ammonyak və digər sadə molekullarla reaksiyaya girib. Bu, RNT-nin meydana gəlməsi üçün lazım olan amin turşularının, şəkərlərin və həyatın yaranması üçün zəruri olan digər molekulların, məsələn, ribozanın meydana gəlməsinə səbəb oldu.

Artıq məlumdur ki, formaldehid suda daha mürəkkəb molekullara çevrilə bilər, lakin alimlər hesab edirlər ki, bu maddə Marsda həyatın yaranmasının xəbərçisi olmaq üçün kifayət qədər miqdarda olub.

Tədqiqatın müəllifləri Marsın atmosferində çoxlu karbon qazı (CO2), hidrogen və karbonmonoksit (karbonmonoksit, CO) olduğunu irəli sürürlər. Qırmızı Planetin bir çox araşdırması bunu göstərir. Alimlər hesab edirlər ki, günəş işığının köməyi ilə belə bir atmosferdə formaldehid yarana bilər, sonra isə yağış kimi okeana tökülür. Okeanlar buxarlanacaq və sonra yağıntılar qar şəklində yağacaqdı. Bu, qalan suda digər molekulları cəmləyərək həyat üçün lazım olan kimyəvi maddələrin bir-biri ilə reaksiya verməsini asanlaşdıracaq.