Tramp ABŞ-ni “Ulduz müharibələri”nə hazırlayır

ABŞ prezidenti Donald Tramp 2026-cı il üçün müdafiə büdcəsi layihəsini təqdim edib ki, bu da əsas hərbi proqramlar üçün maliyyənin əhəmiyyətli dərəcədə artırılmasını nəzərdə tutur. Dövlət başçısının müdafiə xərclərini azaltmaq istəyi ilə bağlı açıqlamalarına baxmayaraq, təklifə əsasən Pentaqonun ümumi büdcəsi əvvəlki illə müqayisədə 13% artacaq.

Əsas maliyyələşdirmə sahələrinə nüvə triadasının modernləşdirilməsi, Kosmik Qüvvələrin inkişafı, Qızıl Qübbə raketdən müdafiə sisteminin yaradılması, pilotsuz sistemlərə, hipersəs silahlarına və yeni F-47 döyüş təyyarəsinə sərmayə qoyuluşu daxildir.

Büdcənin əhəmiyyətli bir hissəsi, yəni 60 milyard dollar, qitələrarası ballistik raketlər, strateji bombardmançı təyyarələr və nüvə silahı olan sualtı qayıqlardan ibarət ABŞ nüvə triadasının komponentlərinin hazırlanması və saxlanmasına sərf olunacaq. Vəsaitlər mövcud sistemlərin modernləşdirilməsinə, eləcə də qlobal rəqabət şəraitində ölkənin strateji nüvə potensialının saxlanılması üçün yeni texnologiyaların hazırlanmasına yönəldiləcək.

ABŞ Kosmik Qüvvələri gələcək inkişaf üçün 40 milyard dollar alacaq. Bu vəsait iddialı raketdən müdafiə proqramının bir hissəsinə çevriləcək yeni peyk sistemlərinin, o cümlədən sensorlar və tutucuların yaradılması və yerləşdirilməsi üçün istifadə olunacaq. Kosmosda mövqelərimizin gücləndirilməsi Rusiya və Çin kimi kosmik texnologiyalarını fəal şəkildə inkişaf etdirən ölkələrin artan təhlükəsi qarşısında prioritet kimi qiymətləndirilir.

“Qızıl Qübbə” raketdən müdafiə sisteminin inkişafı və tikintisinin ilkin mərhələləri 25 milyard dollar dəyərindədir. İsrailin Dəmir Qübbəsi və Ronald Reyqanın Ulduz Döyüşləri proqramından ilhamlanan sistem ABŞ-ın vətənini ballistik, hipersəs və qanadlı raketlərdən, eləcə də kosmik təhlükələrdən qorumaq üçün nəzərdə tutulub. Layihəyə ABŞ Kosmik Qüvvələrinin generalı Maykl Gettlin rəhbərlik edəcək və Tramp 2029-cu ildə prezidentlik müddətinin sonuna kimi bu layihənin tamamlanacağını bildirib.

Pilotsuz sistemlərin inkişafına 13,4 milyard dollar vəsait ayrılacaq. Bu vəsait yüksək mühafizə olunan ərazilərdə kəşfiyyat və döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmək qabiliyyətinə malik yeni dronların yaradılmasına sərf olunacaq. Bundan əlavə, Çin və Rusiya kimi potensial düşmənlərin qabaqcıl silahlarına qarşı mübarizədə əsas hesab edilən hipersəs silahlarının hazırlanmasına 4 milyard dollar ayrılıb.

Yeni nəsil F-47 qırıcısının hazırlanması və yaradılması 3,4 milyard dollara başa gələcək. Layihə digər ölkələrin hazırkı və gələcək aviasiya sistemləri üzərində texnoloji üstünlük təmin etməklə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin hava üstünlüyünü gücləndirmək məqsədi daşıyır.

Ümumi müdafiə büdcəsinin artmasına baxmayaraq, Pentaqon Ukraynaya dəstək fonduna xərcləri azaltmaq niyyətində olduğunu açıqlayıb. Regionda davam edən münaqişə və Ukraynanın Amerikanın hərbi yardımından asılılığı nəzərə alınmaqla bu qərar mübahisələrə səbəb olub. Bəzi ekspertlər və Konqres üzvləri narahatlıqlarını ifadə ediblər ki, 13% büdcə artımı bütün prioritetləri, xüsusən də inflyasiyanı və nüvə arsenalının modernləşdirilməsi kimi digər kritik proqramların maliyyələşdirilməsi zərurətini nəzərə alaraq kifayət etməyə bilər.