Antarktidada buzun altında itmiş dünya kəşf edildi

Beynəlxalq və fənlərarası alimlər qrupu Antarktidanın buzunun altında 44-34 milyon il əvvəl çiçəklənən böyük transkontinental Eosen çay sistemini aşkar ediblər.

Tədqiqatçılar Qərbi Antarktidadakı Amundsen dənizinin şelfindən götürülmüş nüvələri seçib təhlil ediblər.

Nəticədə iki müxtəlif dövrə aid təbəqələri olan çöküntülər müəyyən edilmişdir. Ən qədimi təbaşir dövrünün ortalarına aiddir. Təxminən 85 milyon il yaşı olan mülayim yağış meşələrindən iz qalıqları, sporlar və polen ehtiva edir.

Yaşı 34-44 milyon il olan sonrakı üst təbəqə əsasən orta və gec Eosen qumundan ibarətdir. Alimlər bildirirlər ki, onlar buzun altında gizlənmiş və çay deltası sisteminin laylı quruluşunu xatırladan relyef tapa biliblər.

Biogeokimyəvi məlumatlar, çaylar tərəfindən daşınan üzvi və silisiklastik materialdan əhəmiyyətli töhfələr alan paleo-ekoloji mühiti təklif edən oxşar mühitlərlə müqayisə edilə bilən dəyərlərlə göstərildiyi kimi bu şərhi daha da dəstəkləyir.

Təhlil onu da göstərdi ki, ikinci təbəqədən olan çöküntülər çaylar və axarlarla birləşmiş sahilyanı-estuar bataqlıqlarının qalıqlarını təmsil edə bilər. Tədqiqatçıların fikrincə, bu sistemin ümumi uzunluğu 1500 kilometri keçə bilər.