75 min yaşlı neandertal qadının üzünü bərpa etdilər

Britaniya alimləri Şanidar mağarasında tapılan kəllə qalıqlarından 75 min yaşlı neandertal qadının üzünü rekonstruksiya ediblər.

Britaniyada elm adamları onilliklər ərzində bu arxaik insan növünün bir neçə fərdinin qalıqlarını ehtiva edən mühüm arxeoloji sahə kimi tanınan Şanidar mağarasından olan neandertal qadının üzünü yenidən yaradıblar.

Britaniya alimləri Neandertal qadınının həyatda necə göründüyünü yenidən qurdular. Yenidənqurma onun kəllə sümüyünün yastılaşmış, əzilmiş qalıqlarına əsaslanır - onları toplamazdan əvvəl alimlər əvvəlcə hissələri möhkəmləndirməli, sonra isə təcrübəli paleontoloqlar 3D modeli yaratmışlar. 

2018-ci ildə Kembric Universitetinin arxeoloqları İraq Kürdüstanında Neandertal kəlləsini aşkar etdilər və onu tapıldığı mağaranın şərəfinə Şanidar adlandırdılar.

Müşahidələrdən sonra onun öləndə qırx yaşına yaxın olan qadın olduğu qənaətinə gəldilər. Skeletin aşağı hissəsi artıq 1960-cı ildə amerikalı arxeoloq Ralf Solecki tərəfindən ən azı 10 Neandertalın qalıqları ilə birlikdə qazılmışdı.

Kembricdəki Makdonald Arxeoloji Araşdırmalar İnstitutundan professor Qrem Barker bildirib ki, komanda mağarada “daha ​​çox neandertal tapacağını gözləmirdi”.

Tədqiqatçılar üçün əsl sürpriz Şanidar S-nin kəllə sümüyünün tapılması oldu - çox güman ki, onu Neandertalın ölümündən sonra düşən daş sındırıb.

Şanidarın qalıqlarının bərpası çox incə bir əməliyyat idi - sümüklər və ətrafdakı çöküntülər taxtaya bükülmüş bir neçə kiçik hissəyə çıxarılmazdan əvvəl yapışqan kimi məhsulla "yerində" bərkidilməli idi.

Kembric Universitetinin paleoantropoloqu Emma Pomeroy deyir ki, 200-dən çox kəllə fraqmenti Kembric laboratoriyasında “qiymətsiz 3D tapmacaya” yığılıb, xüsusən də onların “çaya batırılmış peçenye kimi” konsistensiyaya malik olduğunu nəzərə alsaq.

Rekonstruksiyadan sonra kəllə 3D çap edildi, bu da onun üzünün dəri və əzələləri birləşdirərək yenidən qurulmasına imkan verdi.