Starlink peyklərinin Yer üçün yaratdığı yeni TƏHLÜKƏ

Alim Starlink peyklərinin yaratdığı yeni təhlükənin adını çəkib.

Amerikalı heliofizik və plazma fizikası üzrə mütəxəssis Sierra Salter-Hunt bildirib ki, qurğular atmosferdə yanan zaman çoxlu miqdarda metal tozu qoyur. Onun yığılması Yerin maqnitosferinə təsir edə və radiasiya kəmərlərini məhv edə bilər. 

Bir qayda olaraq, sərf edilmiş qurğular atmosferə buraxılır və orada yanır. Böyük hissələr Sakit Okeanın uzaq nöqtəsində boğulur, kiçikləri isə tamamilə məhv olur, Yer səthindən 70-80 km hündürlükdə yerləşən mezosferdə yalnız toz qalır. Son hesablamalara görə, onun tərkibində hər gün təxminən 50 ton meteorik material var ki, bunun da 450 kq-ı mezosferdə toz kimi qalır. Bunun fonunda Salter-Hunt, Starlink cihazları yandıqdan sonra atmosferdə belə tozun nə qədər qaldığını hesablamağa qərar verdi.

Son hesablamalara görə, kosmosda 7,5 minə yaxın işləyən peyk var. Onların 5 mindən çoxu Starlink sisteminə aiddir. Ümumilikdə SpaceX kosmosa 42 min cihaz göndərmək istəyir. Hər cihazın çəkisi 1,25 tondur. Peyklərin kiçik hissələrdən ibarət olduğunu əsas götürən ekspert onların tamamilə toz halına salınacağını güman edib.

Fizikin hesablamalarına görə, bütün 42 min peyk tam yerləşdirildikdən sonra onları bu miqdarda daim işlək vəziyyətdə saxlamaq üçün hər gün orta hesabla 23 köhnə Starlink peykini atmosferə endirmək lazım gələcək. Hər bir belə qurğu partiyası mezosferdə toplanmağa və planeti əhatə etməyə başlayacaq 29 ton metal tozu istehsal edəcək.

Eyni zamanda, eksperti ən çox metallaşmış tozun geomaqnit sahəsinə təsiri narahat edir. Belə bir yüklü və elektrik keçirici "qabıq" onun xaricindəki maqnit sahəsinin zəifləməsinə səbəb ola bilər. Nəticədə günəş və qalaktik radiasiyanın planetin səthinə çatması xeyli asanlaşacaq.

Salter-Hant qeyd edib ki, radiasiya özü də Van Allen kəmərləri adlanan radiasiya kəmərlərində tutulur və yığılır. Mezosferdəki sıx bir elektrik keçirici metal toz təbəqəsi onları insanlar üçün gözlənilməz nəticələrlə "yıra" bilər.